Brodnica i okolice. 700-letnie tajemnice górznieńskiej krypty: Co odkrywają najnowsze badania?

Podziemia, krypty, ukryte „skarby” są niezwykle intrygujące. Zejście do krypty jest dużym przeżyciem, swoistą podróżą w czasie. W krypcie górznieńskiej znajdują się nie tylko zmumifikowane ciała, kości bożogrobców oraz innych zdeponowanych tam zmarłych w przeszłości, a także inne zabytki religijności i codzienności mieszkańców miasta.

17 listopada 2024 roku w Górznie będzie miała miejsce konferencja pt. „Krypta, bożogrobcy i księgi. O górznieńskich tajemnicach nieznanych”, na której będzie można posłuchać o najnowszych odkryciach.

Prelekcje wygłoszą:

dr Jadwiga Lewandowska „Bożogrobcy w Górznie. Tajemnice codzienności i śmierci”

dr Justyna Karkus „Tajemnice górznieńskiej krypty okiem antropologa”

dr hab. Wojciech Ślusarczyk „Wino mszalne w aptekarskich ilościach, czyli o flaszkach z krypty bożogrobców z Górzna”

Zaplanowano również pokaz filmu Piotra Grążawskiego z wejścia do krypty w 2023 roku.

W roku 2024 mija 700 lat od pierwszej, zachowanej informacji w źródłach pisanych o bożogrobcach w Górznie. Bożogrobcy przybyli do Górzna przed 1 sierpnia 1324 roku, kiedy to dwaj bracia z Górzna występują jako świadkowie wystawionego w tej miejscowości dokumentu biskupa płockiego, potwierdzającego uposażenie nadane ich współbraciom z Rypina przez książąt dobrzyńskich Władysława i Bolesława. Rok później biskup płocki Florian erygował w Górznie kościół i przekazał bożogrobcom nad nim patronat. Parafią tą zarządzali od średniowiecza do kasaty zakonu. Ostatni prepozyt górznieński zmarł w 1830 roku.

Kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego w Górznie jest prawdopodobnie czwartym kościołem parafialnym w tej miejscowości. Pierwszy ufundował Kanonikom Regularnym Stróżom Grobu Pańskiego w Jerozolimie, zwanym w Polsce bożogrobcami lub miechowitami, biskup płocki Florian w 1325 roku. Kościół ten spłonął w 1443 roku. Na jego miejscu wzniesiono drewnianą świątynię, która dotrwała do 1629 roku, kiedy złupili ją i spalili Szwedzi. Kolejny, drewniany kościół powstał dzięki staraniom górznieńskiego miechowity Wojciecha Ślęckiego i przetrwał do 1763 roku. Budowę współczesnej świątyni rozpoczęto w 1765 roku. Prace przy niej trwały do 1812 roku.

Pod prezbiterium zlokalizowana jest krypta z trumnami, gdzie przeprowadzone zostały prace pod kierunkiem dr Jadwigi Lewandowskiej.

Opisany, zinwentaryzowany podczas badań materiał jest bezcennym źródłem do poznania kultury dawnego Górzna i bytności tam zakonu bożogrobców. Ta historia zobrazowana szkieletami, fragmentami ubiorów, dewocjonaliami, butelkami (...) ukazuje nieznane karty historii ludzi, miasta i kościoła, które pragniemy poprzez badania i konferencje wskrzesić.