Foto: Radosław Stawski: Według legendy w głębinach jeziora Retno miała kiedyś istnieć ludna wieś z kościołem filialnym, która na skutek kary boskiej zapadła się dając początek jezioru.
Przy trasie Gaj - Pokrzydowo, w gminie Zbiczno, wjeżdżając w las w kierunku Czystychbłot, Tęgowca i Szafarni roztacza się widok na jezioro. Według legendy kiedyś była tu ludna wieś, teraz wokół akwenu istnieje rezerwat, ścieżka rowerowa, punkty widokowe i tragiczna historia związana z tym miejscem
Jak chce ludowa legenda – dawno, dawno temu, na miejscu jeziora, w malowniczej dolince położona była ludna wieś. Miał być tu wystawiony nawet kościół filialny, w stosunku do pokrzydowskiego. Wiadomo wszak było, że „dobrego to i karczma nie zepsuje, a lichego to i kościół nie naprawi”.
Choć więc we wsi bił dzwon wzywający na msze, ludziska jakimś niechętnym okiem patrzyli na to miejsce. Na ogół byli względem siebie zawistni, zazdrośni i nierzadko występni. Kłyźnili się między sobą, a obcych postrzegali jeszcze gorzej. Nie dziwota, że i dojeżdżający do kościółka retneńskiego proboszcz też się im nie podobał do tego stopnia, że zaczęli obmyślać jaką by mu tu dać nauczkę.
[ZT]25897111[/ZT]
Jako, że pleban uchodził za człowieka dobrotliwego, pełnego poświęcenia i gotowego do pomocy innym – mieszkańcy Retna mieli wezwać go z Najświętszym Sakramentem i z ostatnim namaszczeniem do chorego. Gdy ksiądz z Pokrzydowa przybył na wezwanie i wszedł do chałupy – zamiast chorego miał ujrzeć w łóżku zagrzebaną w brudne pierzyny świnię…
Źli i występni mieszkańcy Retna obserwujący tę scenę przez okna chałupy, wprost pokładali się na podwórzu ze śmiechu i wytykali księdza palcami, że dał się nabrać, i że w ogóle ich żart się udał. Tymczasem obraza sakramentów świętych nie miała ujść im płazem. Niebo miało się otworzyć, z którego lunął obfity deszcz, zdający się nie mieć końca. W wieś biły pioruny obrazy boskiej, a grunt zapadał się niżej i niżej. Wreszcie wieś zapadła się wraz z mieszkańcami, a na miejscu dawnej wsi powstało jezioro Retno.
Dla uwiarygodnienia tej legendy istnieje również powiastka, że po wielu latach okoliczni rybacy, łowiący na tym jeziorze, od czas do czasu wyławiali różne przedmioty, mające należeć do dawnych mieszkańców zatopionego Retna. Mało tego – podobno wyłowiono nawet krzyż z wieży zatopionego kościółka, który zaplątał się w rybackie sieci. Co bardziej wrażliwi, podczas księżycowych pełni słyszą dobiegające z głębin jeziora jęki pokutujących grzeszników.
Tyle legenda. Tymczasem z dostępnych opracowań wynika, że powierzchnia zwierciadła wody jeziora Retno wynosi od 18,5 ha do 24,1 ha. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 79,9 m n.p.m., a średnia głębokość tego akwenu wynosi od 6,2 do 21,1 metra. Dominujące ryby w tym jeziorze to leszcz, krąp, lin, płoć, wzdręga, okoń i szczupak.
Na przestrzeni wieków i w różnych publikacjach nazwę jeziora zapisywano w brzmieniu: „Rętno” lub „Rettno”. Jednak ostateczna i oficjalna nazwa to „Retno” – tak wynika z urzędowego spisu Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych.
Rezerwat „Retno” został utworzony w 1981 roku. Obejmuje on obszar około 33,6 ha lasu. Strome, sięgające 40 metrów zbocza na zachodnim brzegu porastają głównie drzewa dębu, grabu, sosny, lipy i leszczyny. W rezerwacie znajdują się stanowiska rzadkich i chronionych gatunków flory, jak m.in. wawrzynek wilcze łyko czy zdrojówki rutewkowatej. Warto zawitać tu zwłaszcza wiosną, gdy bogate leśne runo wprost mieni się od kolorów kwiatów.
[ZT]25363797[/ZT]
Przy jez. Retno przebiega również część rowerowej ścieżki dydaktycznej „Do rezerwatu leśnego Retno” zaplanowanej na 10 km. Najkrócej ten szlak można opisać tak: oczko wytopiskowe w Gaju – siedziba Brodnickiego Parku Krajobrazowego w Grzmięcy – Mostek na Skarlance - osada i jez. Strzemiuszczek z żeremiami bobrowymi – głęboki jar – leśniczówka w Tęgowcu z 1912 roku – jez. Retno – rezerwat leśny „Retno” z pomnikiem martyrologii.
Z historycznych zdarzeń warto wspomnieć, że 29 grudnia 1944 roku niemiecki oddział Jagdkommando dokonał obławy pod lasem w Bachotku, następnie otoczył wieś Pokrzydowo. W trakcie wywiązanej walki poległo 3 zwiadowców i zbiegły z niewoli oficer radziecki. Z okolicznych domów wywleczono 17 osób. Część rozstrzelano przy domostwach, a pozostałych nad jez. Retno. Akcja niemieckiego wojska miała związek z wykryciem w stodole rolnika Bektera w Pokrzydowie zmagazynowanych przez AK leków i środków opatrunkowych.
Na podstawie:
* W. Kętrzyński, Nazwy miejscowe polskie Prus Zachodnich, Wschodnich i Pomorza wraz z przezwiskami niemieckimi, Lwów 1879.
* S. Bilski, Region brodnicki: historia, zbytki, krajobraz, Toruń 1985.
0
0
0
0
0
0
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz